Keengganan kerajaan Malaysia untuk meratifikasi Konvensyen Antarabangsa Mengenai Penghapusan Segala Bentuk Diskriminasi Kaum (Icerd) adalah mengecewakan, kata pelapor khas Pesuruhjaya Tinggi Hak Asasi Manusia Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu Ashwini KP.
Menurutnya, Icerd adalah konvensyen progresif yang memberi ruang kepada negara ini untuk mengadakan perbincangan mengenai isu-isu yang melibatkan diskriminasi kaum atau agama.
“Saya secara peribadi merasakan bahawa mengesahkan Icerd akan menjadi satu inisiatif progresif yang boleh dilakukan oleh kerajaan Malaysia,” katanya semasa ucaptama pada pelancaran Laporan Perkauman Malaysia Pusat Komas 2022.
Dia berkata walaupun terdapat batasan mengenai cara negara terlibat dengan konvensyen yang mereka sahkan itu, namun ia adalah asas yang boleh diterima pakai oleh sesebuah negara untuk menangani diskriminasi kaum.
“Dalam masa lalu, iklim politik negara menjadi berbahaya kepada masyarakat terpinggir, saya amat merasakan kerajaan perlu mengambil inisiatif proaktif dan tidak terpengaruh dengan pendapat atau unsur-unsur sampingan, mengambil pendirian yang kuat supaya menyokong Icerd,” katanya, menggesa kerajaan untuk melihat perkara itu dengan serius.
Malaysia adalah satu daripada dua negara majoriti Islam di dunia yang belum meratifikasi Icerd - satu lagi ialah Brunei.
Icerd telah dimulakan oleh PBB pada tahun 1965 untuk menangani sikap tidak bertoleransi kaum global tetapi di Malaysia, ia dianggap sebagai ancaman kepada "kontrak sosial".
Pada 23 Nov 2018, kerajaan persekutuan Pakatan Harapan memutuskan untuk tidak meratifikasi Icerd. Ini diikuti dengan perhimpunan anti-Icerd di Kuala Lumpur pada 8 Dis, yang dihadiri kira-kira 80,000 orang.
Kebimbangan bahawa Icerd akan mengatasi Perkara 153 Perlembagaan Persekutuan dibangkitkan oleh bekas Ahli Parlimen Rembau Khairy Jamaluddin.
Dia menimbulkan perkara itu ketika membahaskan ucapan PBB Mahathir di Dewan Rakyat dan memetik Perkara 1(4) Icerd, yang membenarkan tindakan afirmatif berasaskan kaum tetapi menyatakan bahawa ia tidak sepatutnya diteruskan apabila objektif berkenaan sudah tercapai.
Negara-negara boleh mengesahkan Icerd dengan beberapa syarat, yang berfungsi seperti kaveat. Beberapa negara seperti Amerika Syarikat, Thailand, Nepal, dan Jamaica membuat syarat tertentu supaya konvensyen itu tidak mengatasi perlembagaan mereka.
Diskriminasi kaum
Menurut Laporan Perkauman Malaysia 2022 yang dilancarkan oleh Pusat Komas hari ini, terdapat beberapa trend diskriminasi kaum yang dicatatkan di Malaysia sepanjang tahun lalu.
Laporan itu menyebut bahawa dalam tempoh lapan tahun yang lalu memantau dan melaporkan insiden perkauman, diskriminasi kaum dan xenofobia di Malaysia, pada tahun 2022 mencatatkan jumlah insiden tertinggi - 82.
56 peratus daripada insiden itu dikenal pasti sebagai politik perkauman atau agama. Pusat Komas berkata ini mungkin disebabkan pilihan raya umum ke-15 (PRU15) yang berlangsung pada November lalu.
Jumlah insiden kedua tertinggi direkodkan dalam tempoh lapan tahun lalu ialah pada 2018 ketika pilihan raya umum ke-14 berlangsung, dengan 76 insiden.
Tahun lalu, insiden perkauman, diskriminasi dan xenofobia meningkat 46 peratus daripada 2021, yang menyaksikan 55 insiden.
Pusat Komas mentakrifkan politik perkauman dan agama sebagai penggunaan kaum dan/atau agama sebagai pengkategorian manusia atau pengecam hierarki, dalam wacana politik, kempen, atau dalam iklim masyarakat dan budaya yang dicipta oleh amalan tersebut.
Laporannya menyatakan bahawa isu kaum dan agama telah menjadi alat yang berkesan digunakan oleh ahli politik dan parti politik di Malaysia selama beberapa dekad, sebagai cara untuk memajukan agenda politik mereka.
“Beberapa ahli politik dan parti politik daripada kerajaan dan pembangkang telah menggunakan kaum dan/atau agama sebagai alat untuk menjadikan diri mereka relevan dalam politik,” katanya.
Laporan itu mengenal pasti gabungan politik, Perikatan Nasional (PN) dan BN bertanggungjawab terhadap kebanyakan politik perkauman dan agama yang direkodkan semasa PRU15.
Dalam analisisnya, ia berkata PN bertanggungjawab menyebarkan banyak mesej menyemai ketakutan dan ketuanan kaum atau agama berbanding gabungan lain, manakala BN bertanggungjawab untuk lebih banyak mesej mengenai perwakilan kaum dan agama.