Pergerakan Tenaga Akademik Malaysia (Gerak) menggesa Akta Badan Berkanun (Tatatertib dan Surcaj) dikecualikan daripada ahli akademik bagi menjaga kebebasan akademik dan menghalang insiden penapisan di universiti awam.

Ini berlaku selepas Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM) mengeluarkan pekeliling pada 8 Oktober 2024, melarang kakitangannya membuat kenyataan awam tanpa kebenaran.

Memo itu segera ditarik balik susulan kritikan orang ramai dan Menteri Pengajian Tinggi Zambry Abdul Kadir.

"Semuanya baik dan bagus di atas kertas, nampaknya, dengan menteri keluar daripada ini kelihatan progresif dan menyokong autonomi akademik dan kebebasan bersuara, dan UKM kini kelihatan agak bodoh, terpaksa menarik balik pekelilingnya.

"Walau apa pun, kebimbangan kami di Gerak lebih kepada polisi, instrumen undang-undang dan sikap di sebalik tindakan sedemikian oleh universiti awam terkemuka, yang semuanya memberikan legitimasi untuk tindakan sedemikian dan untuk tindakan selanjutnya yang bersifat seperti ini," kata kumpulan itu dalam satu kenyataan.

Memo awal itu mengingatkan ahli akademik UKM bahawa mereka tidak dibenarkan membuat kenyataan terbuka yang memberi kesan kepada kerajaan.

Bagaimanapun, selepas berdepan kritikan di media sosial, UKM dengan pantas menarik balik pekeliling itu dan membenarkan kakitangan bersuara.

Gerak menegaskan bahawa isu berkenaan melangkaui insiden itu, dan menegaskan keperluan untuk mengecualikan ahli akademik daripada Akta Badan Berkanun (Tatatertib dan Surcaj).

Gerak berkata pada 2019, telah berusaha mendesak pengecualian untuk ahli akademik di bawah akta berkenaan dan mendapat sokongan daripada menteri pendidikan ketika itu Maszlee Malik.

Bagaimanapun ia dilapor telah ditentang oleh perdana menteri ketika itu Dr Mahathir Mohamad.

Pada hari ini, Zambry telah menyatakan tidak bersetuju dengan penggunaan undang-undang seperti Akta Badan Berkanun (Tatatertib dan Surcaj) untuk menutup suara ahli akademik, menyeru universiti memainkan peranannya memupuk wacana terbuka dalam masyarakat.

Gerak bagaimanapun menegaskan bahawa ia tidak mencukupi dan menggesa menteri mengambil langkah konkrit ke arah meminda atau menghapuskan Akta 605 bagi memastikan autonomi akademik.

"Walaupun Gerak memuji menteri atas pendiriannya baru-baru ini mengenai kebebasan akademik, kami mengulangi keperluan untuk kajian menyeluruh terhadap rangka kerja perundangan yang mentadbir akademik dan universiti di Malaysia," kata kenyataan itu.