ULASAN | Forum Kedaulatan Makanan Malaysia (FKMM) menyuarakan bantahan keras terhadap desakan agar Malaysia menyertai Konvensyen Kesatuan Antarabangsa bagi Perlindungan Varieti Baharu Tumbuhan 1991 (UPOV 1991) sebagai sebahagian daripada rundingan perjanjian perdagangan bebas (FTA), khususnya Perjanjian Perkongsian Ekonomi Malaysia-Persatuan Perdagangan Bebas Eropah (MEEPA).

Berdasarkan teks rundingan MEEPA yang telah dibocorkan, Artikel 3.3 dalam Lampiran XIX mengenai harta intelek menuntut Malaysia untuk menyertai atau "membuat segala usaha munasabah" untuk mematuhi UPOV 1991. Tuntutan ini merupakan satu peruntukan ‘TRIPS+’ yang melangkaui kewajipan di bawah Pertubuhan Perdagangan Dunia (WTO) dan mengancam secara langsung hak asasi petani, kepelbagaian biologi pertanian, dan kedaulatan makanan negara.

UPOV 1991: Ancaman kepada Petani dan Sistem Makanan Malaysia

UPOV 1991 ialah sebuah sistem perlindungan harta intelek yang amat ketat dan direka untuk kepentingan syarikat pembiak baka komersial dan pertanian berskala industri di negaranegara maju.

Jika diterima, ia akan memberi kesan buruk kepada jutaan petani kecil di Malaysia:

1. Menghakis hak petani: Ia menyekat dengan teruk amalan tradisi petani untuk menyimpan, berkongsi, dan menjual benih yang dituai dari ladang mereka sendiri.

   Kajian kami menunjukkan 33.5% petani padi di Kedah dan Perak, serta majoriti petani di Sabah dan Sarawak, bergantung pada amalan ini untuk kelangsungan hidup dan penjimatan kos.

2. Mewujudkan monopoli benih: Sistem ini memberikan hak monopoli yang meluas (seperti paten ke atas tumbuhan) kepada syarikat pembiak baka sehingga 20-25 tahun. Ini akan membawa kepada pasaran benih yang lebih tertumpu, kenaikan harga benih secara mendadak, dan mengurangkan kepelbagaian tanaman yang penting untuk kelestarian pertanian.

3. Tidak sesuai untuk Malaysia: UPOV 1991 tidak pernah dirangka dengan mengambil kira realiti pertanian di negara membangun. Pakar antarabangsa, termasuk kajian oleh kerajaan Jerman, telah merumuskan bahawa model ini tidak fleksibel dan tidak sesuai untuk sistem pertanian negara membangun.

Sistem Malaysia sudah terbukti adil dan berkesan

Malaysia tidak perlu tunduk kepada UPOV 1991. Kita sudah mempunyai sistem sui generis (sistem unik negara sendiri) yang diiktiraf di peringkat global, iaitu Akta Perlindungan Varieti Tumbuhan Baharu 2004 (Akta PNVP 2004). Undang-undang sedia ada ini adalah:

1. Seimbang dan adil: Ia mengimbangi kepentingan petani, penyelidik, institusi awam, dan pembiak baka komersial.

2. Melindungi hak petani: Akta ini secara jelas mengiktiraf dan melindungi hak petani untuk menyimpan, menggunakan, bertukar, dan menjual benih mereka.

3. Dipercayai di Peringkat Antarabangsa: Sistem Malaysia telah berjaya menarik keyakinan antarabangsa, di mana kira-kira 63.31% permohonan perlindungan varieti tumbuhan datang daripada entiti asing, termasuk universiti dan institusi penyelidikan kerajaan luar negara.

Tuntutan EFTA tidak konsisten, munasabah

Desakan agar Malaysia menyertai UPOV 1991 adalah tidak wajar dan bercanggah dengan amalan dan kenyataan EFTA sendiri:

1. Percanggahan Kenyataan: Pada Disember 2020, EFTA secara rasmi menyatakan bahawa ia "tidak menjadikan penyertaan kepada UPOV atau kepatuhan kepada peraturannya sebagai prasyarat untuk memeterai perjanjian perdagangan bebas."

2. Amalan Tidak Seragam: Tidak semua negara anggota EFTA mematuhi UPOV 1991 (Norway bukan ahli Akta 1991, manakala Liechtenstein bukan ahli mana-mana Konvensyen UPOV). Ini bermakna Malaysia sedang didesak untuk menerima syarat yang lebih buruk daripada sesetengah anggota EFTA sendiri.

3. Pengecualian untuk Negara Lain: EFTA tidak mengenakan syarat yang sama dalam perjanjian perdagangan bebas terbaharunya dengan Thailand dan India.

Rundingan perjanjian perdagangan yang melibatkan masa depan sistem makanan negara tidak boleh dibuat secara tertutup tanpa perundingan awam dan penelitian Parlimen.

Ketelusan adalah tonggak demokrasi.

Justeru, kami menggesa kerajaan Malaysia untuk:

I. Menolak dengan tegas semua tuntutan untuk menyertai atau mematuhi Konvensyen UPOV 1991 dalam rundingan MEEPA dan semua perjanjian perdagangan bebas yang lain.

II. Mengeluarkan segera semua rujukan kepada UPOV dari teks Perjanjian Perkongsian Ekonomi Malaysia-EFTA (MEEPA).

III. Mempertahankan kedaulatan negara dan Akta Perlindungan Varieti Tumbuhan Baharu 2004 sebagai sistem perlindungan yang adil dan berkesan untuk Malaysia.

IV. Tidak meminda Akta PNVP 2004 walaupun ia disebut dalam perjanjian perdagangan.

Banyak negara lain seperti Peru dan Liechtenstein, tidak menyertai UPOV walaupun terlibat dalam perjanjian perdagangan yang menggesa penyertaan ke dalam konvensyen UPOV.

Kedaulatan sistem makanan dan kelangsungan hidup para petani kita tidak boleh diperdagangkan.

NURFITRI AMIR MUHAMMAD merupakan Ketua Koordinator Forum Kedaulatan Makanan Malaysia (FKMM).

Tulisan ini tidak semestinya mencerminkan pendirian Malaysiakini.